De Zuiderwaterlinie en Menno van Coehoorn

Erfgoeddeskundige Jos Cuijpers geeft een lezing over de Zuiderwaterlinie. Jos Cuijpers heeft onlangs de Erfgoedvisie voor de Zuiderwaterlinie geschreven en hij zal zijn verhaal over de waterlinie en de cultuurhistorische en toeristische waarde ervan toelichten.

Nederland heeft zich niet alleen eeuwenlang verdedigd tegen het water maar ook met behulp van het water. Dit blijkt wel uit de diverse waterlinies die ons land gekend heeft. Het was indertijd de wereldberoemde vestingbouwer Menno van Coehoorn die rond 1700 een samenhangend geheel van de Brabantse vestingsteden maakte. Het werd een ketting van 160 kilometer lang vanaf Bergen op Zoom tot Grave, onderdeel van de Zuiderfrontier die van Zeeuws-Vlaanderen tot Nijmegen reikte. De Zuiderwaterlinie was niet alleen een verdedigingslinie maar markeerde (en markeert nog steeds) ook een culturele grens tussen Noord en Zuid, protestant en rooms-katholiek, harde en zachte g, calvinistisch en bourgondisch. Een gedeelte van die interessante Zuiderwaterlinie is de Stelling van Heusden, een systeem van versterkingen waarvan belangrijke delen, zoals de vesting Heusden en het Fort bij Hedikhuizen nu nog te bewonderen zijn. Van andere delen resteren alleen onderdelen of ze zijn helemaal verdwenen. Wat betekende die positie voor de plaatselijke bevolking? Wanneer werd de Zuiderwaterlinie opgeheven en waarom bleef hij zo lang geheim? Wat is er nu nog van te zien en te beleven? Al die aspecten komen aan de orde tijdens deze lezing.