Oorlogssporen in De Langstraat

Elk jaar op 5 mei trekken we massaal de straat op voor Bevrijdingsdag. Een dag vol muziek, evenementen en festivals, volledig in het teken van het vieren van onze vrijheid. Herdenken is zo belangrijk omdat het ons herinnert aan hoe het leven zonder vrijheid was. Pas als we stilstaan bij dat verleden, kunnen we écht begrijpen en waarderen wat het betekent om in vrijheid te leven en die te vieren. Wist je dat je in regio De Langstraat nog steeds de littekens van de Tweede Wereldoorlog zichtbaar zijn? In deze blog lees je over deze indrukwekkende plekken.

Wandelen door de jaren 40-45: ontdek de oorlogssporen in de regio
De Loonse en Drunense Duinen, een prachtig natuurgebied dat tijdens de oorlog werd gebruikt als strategische plek vol munitieopslagplaatsen en schuilplekken. Terwijl je door het bos wandelt, kom je langs oude bunkers in De Loonse en Drunense Duinen en loopgraven, verstopt in de natuur, maar nog steeds goed zichtbaar. De restanten van bombardementen in de vorm van oude bomkraters geven je een tastbare herinnering aan de heftige gebeurtenissen die zich hier afspeelden. Ook de voormalige opslagplaats voor munitie is een interessante stop, waar de Duitsers hun explosieven verborgen hielden. Een bijzondere route die je meeneemt langs deze historische plekken is de M.A.St.-wandeling, ontwikkeld door Heemkundekring ‘De Ketsheuvel’ in samenwerking met Natuurmonumenten.

De naam M.A.St. verwijst naar Munition Ausgabe Stelle – oftewel een Duitse munitie-uitgifteplaats. Ooit lagen hier op een terrein van 300 hectare meer dan 130 munitiebunkers, barakken en militaire voorzieningen zoals parkeerhavens en zelfs een sportveld. Tijdens de wandelroute Tweede Wereldoorlog Brabant, die start nabij de Efteling, wandel je langs sporen uit het verleden: van latrines en mitrailleursnesten tot kraters die ontstonden toen de munitie aan het eind van de oorlog tot ontploffing werd gebracht. De natuur heeft inmiddels veel overgenomen, maar de oorlogssporen in dit natuurgebied blijven voelbaar onder je voeten.

Heusden: een stad vol verhalen
Een wandeling door Heusden is niet alleen een reis door een historische vestingstad, maar ook een confrontatie met het verleden. De oorlog mag dan al decennia voorbij zijn, de sporen ervan zijn hier nog altijd zichtbaar.
De meest aangrijpende gebeurtenis in Heusden vond plaats op 4 en 5 november 1944, toen de terugtrekkende Duitse troepen een rampzalige daad begingen. In de kelder van het stadhuis van Heusden schuilden die nacht zo’n 200 burgers voor het oorlogsgeweld. De Duitse bezetters waren zich daarvan bewust maar besloten alsnog de toren van het gebouw op te blazen. Hierdoor kwamen 134 mannen, vrouwen en kinderen om het leven. De Stadhuisramp wordt nog altijd gezien als een van de grootste tragedies van vestingstad Heusden. Een herdenkingsmonument houdt de herinnering aan deze ramp levend. Rond Bevrijdingsdag en rond 5 november wordt door Bezoek De Langstraat een instapwandeling georganiseerd waarbij o.a. bij deze Stadhuisramp stilgestaan wordt.

Wil je liever op de fiets de verhalen uit de oorlog ontdekken? Dat kan natuurlijk ook. In de regio zijn diverse fietsroutes beschikbaar waarbij je veel te weten komt over de Tweede Wereldoorlog.

Schotse Highlanders Fietsroutes Heusden en Waalwijk
Vanaf 5 mei 2025 zijn in de gemeenten Heusden en Waalwijk twee nieuwe Schotse Highlanders Fietsroutes te beleven. Deze routes maken deel uit van het internationale netwerk van Liberation Route Europe en brengen op bijzondere wijze het verhaal van de bevrijding in beeld. Ze volgen het spoor van de moedige Schotse soldaten van de 51e Highland Divisie, die in november 1944 een cruciale rol speelden bij de bevrijding van deze regio.

De 38 kilometer lange Schotse Highlanders Fietsroute in Heusden begint en eindigt bij het Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen en voert langs indrukwekkende en belangrijke locaties uit de Tweede Wereldoorlog. Onderweg ontdek je persoonlijke en militaire verhalen via de Liberation Route-app. De Schotse Highlanders Fietsroute in Waalwijk leidt je langs plekken die herinneren aan de bevrijding van de stad door Schotse troepen. Beide routes zijn flexibel te fietsen, vanaf elk punt en in beide richtingen. Ze vormen een eerbetoon aan de Schotse bevrijders en maken de geschiedenis bijna tastbaar, in het landschap waar het zich afspeelde.

De routeboekjes zijn vanaf 5 mei verkrijgbaar bij het TIP in Heusden en het TIP in Waalwijk.


WO2 Monumentenroute: een reis door de tijd
Voor wie houdt van een stevige fietstocht vol geschiedenis, is er de WO2-monumentenroute door Waalwijk, Sprang-Capelle en Waspik. Over een afstand van 37,3 kilometer fiets je langs 22 gedenkplaatsen. Je komt langs plekken zoals het Monument voor de Gevallenen in Waalwijk, een eerbetoon aan de slachtoffers van de oorlog. In Sprang-Capelle is het indrukwekkende Lancastermonument te vinden, op de plek waar een Britse bommenwerper neerstortte. En in Waspik ontdek je een oude bunker die deel uitmaakte van de Duitse verdedigingslinie. Deze monumenten en gedenkplaatsen vertellen elk hun eigen verhaal en maken de route extra bijzonder.

Fietsroute Sprang-Capelle
De heemkundevereniging van Sprang-Capelle heeft een bijzondere fietsroute ontwikkeld die je meeneemt langs 28 locaties met sporen uit de Tweede Wereldoorlog. Je fietst langs monumenten en plekken waar de oorlog voelbaar aanwezig is – soms duidelijk zichtbaar, soms verscholen achter een bijzonder verhaal. Informatieborden geven op elke locatie een korte uitleg met beeldmateriaal, en via QR-codes krijg je toegang tot uitgebreidere informatie om later thuis verder te lezen.

Deze route biedt een unieke manier om het verleden te beleven en stil te staan bij de gebeurtenissen die het dorp hebben gevormd. Vanaf 1 mei 2025 is de route verkrijgbaar bij Heemkundekring Sprang-Capelle, ideaal voor wie op een actieve en respectvolle manier de geschiedenis van Sprang-Capelle wil ontdekken.

Beide routes bieden een rustige en informatieve manier om te genieten van de buitenlucht, terwijl je meer leert over de geschiedenis van de regio en het belang van onze vrijheid.

Haal het routeboekje op bij een van de Toeristische Informatiepunten, dan krijg je onderweg alle details mee!

De kracht van herdenken: waarom het belangrijk blijft
We leven in vrijheid en dat lijkt soms vanzelfsprekend. Maar de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog laten ons zien hoe kwetsbaar die vrijheid is. Door op pad te gaan langs de oorlogsmonumenten, verborgen verhalen en tastbare herinneringen in De Langstraat, houden we het verleden levend – voor onszelf en voor de generaties na ons.

Kijk in onze agenda voor een overzicht van de evenementen in de regio.