Bevrijdingsroute Schotse Highlanders Heusden

Begin november 1944 was het grootste deel van Noord-Brabant ten zuiden van de Maas en de Amer bevrijd. Alleen rond Moerdijk vocht nog een Duitse achterhoede en tussen het Drongelens Afwateringskanaal en de Bergsche Maas was een groot Duits bruggenhoofd. De 51e Highland Division van Generaal-majoor Rennie kreeg op donderdag 2 november opdracht dat bruggenhoofd zo snel mogelijk in te nemen, een hele uitdaging.

De operatie kreeg de codenaam Guy Fawkes. Veel tijd om deze voor te bereiden was er niet, want de aanval moest nog dat weekend worden gelanceerd. De grootste uitdaging zat hem in het oversteken van het kanaal over de hele breedte, iets wat de Schotten nog niet eerder hadden gedaan. Het uiteindelijke plan was zeer gedetailleerd. Er werden boten aangevoerd evenals brugslagmaterieel en 132 kanonnen plus 50 tanks zouden zorgen voor een inleidende beschieting.

Zaterdag 4 november 1944 was een frisse herfstdag. In de loop van de dag betrok de lucht en werd het ronduit somber. Om half vijf begon de inleidende beschieting. In anderhalf uur tijd werden ruim 36.000 granaten afgevuurd, vooral op Drunen en omgeving. De schaal van de verwoesting was verschrikkelijk. Tot verrassing van de Highlanders was de operatie zelf een eitje. Binnen vierentwintig uur was de laatste Duitser verjaagd. Maar helaas had de bevolking hiervoor een hoge prijs moeten betalen. Bijna 70 burgers kwamen om het leven door de geallieerde beschietingen. Het tragische dieptepunt was ongetwijfeld de stadshuisramp in Heusden waar 134 mensen door misdadig Duits optreden het leven verloren. Al met al was het een bevrijding met een pikzwarte rouwrand.